Verlichting

1/4

Gloeilamp

Spaarlamp

Soort lichtbron:
Spaarlampen zijn eigenlijk kleine gebogen TL-buisjes met in de voet een ingebouwde voorschakelaar.
Type:
Er zijn verschillende soorten spaarlampen. Zo heb je bolletjes, kaarsvorm, voor spotjes, dimbare spaarlampen enz.
Lichtsterkte:
Bij de spaarlamp heb je verschillende lichtsterktes, zo heb je een spaarlamp van 5 Watt, 8 Watt, 12 Watt, 16 Watt en 20 Watt.
Energieverbruik:
Het energieverbruik van een spaarlamp is erg laag waardoor de spaarlamp een energielabel B heeft.

Toepasbaarheid:
Spaarlampen passen in gewone fittingen en armaturen. Dus daarom zijn ze op elke lamp toepasbaar.
Kleurweergave:
De kleurtemperatuur van spaarlampen zijn: Extra warm-wit 2700 K en minder, Warm-wit 2900 K tot 3000 K, Neutraal wit 4000 K en koel-wit 5000 K en meer.

Verwachte levensduur:
De verwachte levensduur van een spaarlamp bij een gemiddeld gebruik is 10 jaar.
Voor- en nadelen:
De voordelen van een spaarlamp zijn:
- De spaarlamp gaat gemiddeld 10 jaar mee.
- De spaarlamp heeft een laag energieverbruik.
- De aanschafprijs is vrij laag.

De nadelen van de spaarlamp zijn:
- In de productie van een spaarlamp wordt kwik gebruikt, daardoor hoort een spaarlamp bij het chemisch afval.
- Het licht van de spaarlamp wordt vaak ervaren als niet heel prettig.

Soort lichtbron:
Een gloeilamp produceert licht uit elektriciteit door een gloeidraad of filament in een zuurstof-arme glazen bol door middel van een elektrische stroom te verhitten tot een zeer hoge temperatuur.
Type:
Er zijn verschillende soorten gloeilampen. Zo heb je bijvoorbeeld kooldraad gloeilampen, heldere, daglicht, gekleurde enz.
Lichtsterkte:
Je hebt verschillende lichtsterktes. Je hebt ze van 25 Watt, 40 Watt, 60 Watt, 75 Watt en 100 Watt.
Energieverbruik:
Het rendement van de gewone gloeilamp ligt tussen 5 en 10%, dat wil zeggen bij een 100 W lamp, wordt slechts 5 tot maximaal 10 watt omgezet in zichtbaar licht. De rest gaat verloren in de vorm van onzichtbare warmte. Hierdoor heeft de gloeilamp een energielabel E,F of G.
Toepasbaarheid:
Vanwege de verschillende fitting maten zijn gloeilampen voor vrijwel elke lamp te gebruiken. Ook zijn gloeilampen dimbaar maar dit is alleen mogelijk met een lamp van 75 Watt of hoger anders gaat het flikkeren.
Kleurweergave:
De kleurtemperatuur van de gloeilamp is: Extra warm licht van 2500 K tot 2800 K, Warm licht van 2800 K tot 3200 K, Wit licht van 3200 K tot 5000 K & Kil wit licht een kleurtemperatuur van meer dan 5000 K.
Verwachte levensduur:
Bij een gemiddeld gebruik gaat een gloeilamp maar één jaar mee.
Voor- en nadelen:
De voordelen van een gloeilamp zijn:
- Ze geven een warm, prettig en natuurlijk licht.
- De aanschafprijs is erg laag.
- Door ervaring weet je hoeveel licht een 25 Watt of 60 Watt lampje geeft.
De nadelen van een gloeilamp zijn:
- Veel energieverbruik.
- Laag rendement, bij gemiddeld gebruik gaan ze slechts één jaar mee.
- Gloeilampen zijn vooral goed in het omzetten van elecktriciteit in warmte, inplaats van licht geven.

TL-Buis

Soort lichtbron:
Een TL-buis is een fluorescentielamp die licht geeft door het oplichten van een fluorescerende laag onder invloed van ultraviolette stralen die opgewekt worden door gasontlading in de lamp.
Type:
Er zijn diverse TL-varianten verkrijgbaar. De meest gebruikte zijn de T8 en de zuinige T5 ook wordt nog vaak de T12 gebruikt.
Lichtsterkte:
Je hebt TL-buizen in verschillende lichtsterkten, je hebt ze van 7 Watt, 9 Watt, 13 Watt, 18 Watt, 26 Watt en 60 Watt.
Energieverbruik:
Een TL-buis levert een energiebesparing op van 80% tegenover een heldere gloeilamp, en verbruiken 85% minder stroom. Een TL-buis heeft energielabel A.
Toepasbaarheid:
TL-buizen kunnen in veel situaties worden gebruikt. Zo worden ze in sporthallen, keukens, fabrieken en kantoren gebruikt.
Kleurweergave:
De kleurweergaves van tl-buizen zijn: 827 de meest warme kleur, 830 warmwit, 840 koelwit en 865 daglicht.
Verwachte levensduur:
De gemiddelde levensduur van een tl-buis kan oplopen tot 90.000 uur.

Voor- en nadelen:

Voordelen van tl-buizen zijn:
- Veel langere levensduur dan de meeste andere lampen.
- Verbruiken het minste energie van alle lampen.
- Erg goedkoop in aanschaf.

Nadelen van tl-buizen zijn:
- Ze hebben gezondheids- en veiligheidsrisico's.
- Het licht is nogal koud.
- De flikkering van tl-buizen kan als onprettig worden ervaren.

Halogeenlamp

Soort lichtbron:
Een halogeenlamp is een gloeilamp waarbij de ballon gevuld is met een inert gas onder hoge druk. Aan dit gas wordt een kleine hoeveelheid halogeen (broom of jodium) toegevoegd.
Type:
Je hebt verschillende soorten halogeenlampen, als je voor halogeenspotjes kiest heb je vaak een transformator nodig om ze aan te sluiten op het elektriciteitsnet.
Lichtsterkte:
Een halogeenlamp heeft de volgende lichtsterkten zo heb je ze van 18 Watt, 28 Watt, 42 Watt, 52 Watt, 70 Watt en 105 Watt.
Energieverbruik:
Een halogeenlamp produceert twee keer zo veel licht als een gloeilamp en verbruikt daarbij tot dertig procent minder energie. Een halogeenlamp heeft energielabel D.
Toepasbaarheid:
Halogeenlampen zijn erg divers en zijn te gebruiken in een huishouden maar ook op het toneel of in een discotheek.
Kleurweergave:
Halogeenlampen heb je tot 240V deze worden vaak gebruikt voor disco, foto, film of toneel. Deze gebruiken namelijk een volt van 110 tot 240. Alles onder deze volt is te gebruiken voor in een huishouden.
Verwachte levensduur:
Een halogeenlamp heeft een levensduur van ongeveer 2000 tot 3000 uur.
Voor- en nadelen:
De voordelen van een halogeen lamp zijn:
- Goedkoop in de aanschaf.
- Makkelijk verkrijgbaar.
- Kleine lichtbron.
De nadelen van een halogeen lamp zijn:
- Gevoelig voor stoten.
- Geen warmteontwikkeling.

LED-Lamp

Soort lichtbron:
LED staat voor Light Emitting Diode. Dit is een speciaal soort diode, die licht uitstraalt wanneer stroom er doorheen gestuurd wordt.
Type:
Er zijn heel veel verschillende soorten LED lampen. LED verlichting is in alle kleuren te verkrijgen. Je hebt LED strips, dimbare LED, LED TL-lampen en inschroefbare LED lampen.
Lichtsterkte:
Je hebt LED lampen van 1,2 Watt, 2 Watt, 3 Watt, 6 Watt, 8 Watt en 12,5 Watt.
Energieverbruik:
LED verlichting kan het energieverbruik tot wel 90% verlagen.
Toepasbaarheid:
LED verlichting wordt tegenwoordig overal voor gebruikt, lampen, verkeersborden, autolampen, apperatuur enz.
Kleurweergave:
De kleurweergave van LED lampen heb je in Extra warm wit 2200K en minder, Warm wit 2400 tot 2700K, Neutraal wit 3000 tot 3200K, Koel wit 5000K, Extra koel wit 8000 en meer Kelvin.
Verwachte levensduur:
Een LED lamp heeft een zeer lange levensduur namelijk wel 100.000 uur.
Voor- en nadelen:
De voordelen van led lampen zijn:

- Onmiddelijk 100% licht, geen opwarmingstijd.
- Uiterst lange levensduur.
- Zeer laag energieverbruik.
De nadelen van led lampen zijn:
- Licht rond de 4000K is erg koel.
- Hoge investeringskosten kosten.
- Licht kleurt niet constant.

Armaturen

Er zijn 2 soorten verlichting. Je hebt sfeerverlichting en je hebt functionele verlichting.

Met sfeerverlichting kan je een bepaalde sfeer creëren in je interieur. Sfeerverlichting verspreid een zacht, gelijkmatig licht.
Sfeerverlichting is weer onder te verdelen in drie catagorieën.
- Accentverlichting
- Verlichtingsobjecten
- Indirecte verlichting

Accentverlichting:
Accentverlichting zorgt voor directe verlichting op een object bijvoorbeeld planten, schilderijen, verzamelobjecten enzv. Accentverlichting mag nooit overheersen!

Verlichtingsobjecten:
Verlichtingsobjecten zijn objecten die licht geven en die gezien mogen worden in je interieur, zo kun je ze als hippe accessoire gebruiken terwijl er ook nog licht vanaf komt. Verlichtingsobjecten dienen altijd als bijverlichting.

Indirecte verlichting:
Indirecte verlichting is niet in het zicht maar wel aanwezig. Zo zie je dus niet het armatuur maar wel het licht wat er vanaf komt.

Functionele verlichting heeft zoals de naam het al zegt een functie, en die functie komt steeds duidelijk terug.
Het gaat hierbij niet om de sfeer maar om het verlichten.
Zo is functionele verlichting ook in te delen in drie catagorieën.
- Basisverlichting
- Oriëntatieverlichting
- Leesverlichting

Basisverlichting:
Basisverlichting is verlichting wat in een ruimte aanwezig moet zijn maar er niet hip uit hoeft te zien, zoals bijv. tl-bakken.

Oriëntatieverlichting:
Oriëntatieverlichting is bedoeld als aanwijzing voor bijv. de oprit, het tuinpad of de overloop.

Leesverlichting:
Leesverlichting is als hulpmiddel bedoeld om makkelijker de krant, een tijdschrift of een boek te lezen. Leesverlichting werpt direct licht op een boek of krant.

Soorten licht

Er zijn vier verschillende soorten licht. Je hebt direct licht, indirect licht, diffuus licht en gemengd licht.

Direct licht:
Direcht licht wordt op een specifiek oppervlak gericht. Voorbeelden hiervan zijn: (inbouw)spotjes, bureaulampen en pendels.

Indirect licht:
Indirect licht wordt op een wand of plafond gericht. Dit licht kan zwakker of feller lijken door de kleur van de wand of het plafond.

Diffuus licht:
Diffuus licht is licht wat zich 360° door de kamer verspreid kan worden. Doordat het licht zich zo kan spreiden wordt het mogelijk om de hele kamer te verlichten.

Gemengd licht:
Gemengd licht is diffuus, indirect en direct licht gemengd in één armatuur.

Symbolen en Begrippen

Lumen:
Lumen is de som van al het uitgemaakte licht ongeacht de richting waarin het licht straalt. Lumen is, net als lux en candela, een zogenaamde fotometrische eenheid wat betekent dat er rekening wordt gehouden met het menselijk oog bij het bepalen van hoeveel lumen een lichtbron uitstraalt.
Dit is noodzakelijk omdat mensen bepaalde kleuren beter zien dan andere. We zijn het meest gevoelig voor groen-geel (golflengte 550nm) en bijvoorbeeld nauwelijks voor ultraviolet (<450nm) en infrarood (700nm). Dus moeten we rekening houden met menselijk oog.

Lux:
Dit is ook een eenheid van lichtsterkte. De hoeveelheid Lux zegt in feite hoeveel licht (lumen) er op een bepaald oppervlak terecht komt. Daarmee is het de meest veelzeggende eenheid van de drie. Door overheden en andere instanties worden wensen op het gebied van licht het meest uitgedrukt in de hoeveel licht die nodig is op een bepaalde plek; om bijvoorbeeld goed te kunnen werken of wat noodzakelijk is voor de veiligheid.
Verschil met lumen
Het verschil tussen lumen en lux is dus dat lux rekening houdt met de oppervlakte waarover het licht verspreid wordt. Een lichtbron van 1000 lumen, verspreid over 1 m², verlicht die vierkante meter met 1000 lux. Dezelfde 1000 lumen, verspreid over 10 m², verlicht die oppervlakte met slechts 100 lux.

Candela:
Candela is de standaard eenheid van lichtsterkte. 1 candela komt overeen met de lichtsterkte van 1 kaars. Candela geeft aan hoeveel licht zich bevindt in ieder stukje van de lichtbundel. Het hangt dus samen met de ruimtehoek waarin het licht wordt uitgestraald.

Lichtsystemen

Noodverlichting

Noodverlichting is een soort verlichting wat automatisch wordt inschakeld bij het uivallen van alle elecktriciteit.
Door het installeren van noodverlichting kan worden voorkomen dat, in het geval van stroomuitval de weg naar buiten niet meer kan worden gevonden in een pand.

De moderne noodverlichting van tegenwoordig is voorzien van sterke LED lampen. De noodverlichting van vroeger wat ook nog veel voorkomt is voorzien van TL-buizen of halogeenlampen.
Noodverlichting moet in elke openbare ruimte aanwezig zijn. Ook instellingen moeten zijn voorzien van noodverlichting. Noodverlichting is ook te vinden in vliegtuigen.

In veel bouwbesluiten is de installatie van noodverlichting verplicht gesteld.
Noodverlichting moet om de 4 jaar vervangen worden vanwege minder lichtopbrengst.

Draadloos systeem

Door gebruik te maken van de speciaal voor draadloze schakeltechniek bestemde 868 MHz frequentieband, ook wel de zender genoemd, is een betrouwbare signaaloverdracht gegarandeerd. Het werkt dus eigenlijk gewoon met een zender en een ontvanger. De ontvanger zit in een lasdoos in het plafond of een andere plek verwerkt, de schakelaar zit in een batterij in de ontvanger en werkt op 230 volt.

Met het draadloze schakelsysteem zijn in een woning of in een kantoorgebouw talrijke toepassingen te realiseren. Denk hierbij aan het schakelen en dimmen van verlichting, het op- en neer laten van rolluiken, alarmeringen, enzovoort.
De voordelen van een draadloos systeem zijn:
- Geen hak en breekwerk.
- Voor nieuw- en reeds bestaande bouw.
- Eenvoudig en snel te installeren.
- Onzichtbaar weg te werken.
- Toepasbaar voor verlichting, besturing en apparaten.
- Zowel binnen als buiten toepasbaar.
- Eenvoudig uit te breiden.
- Functies eenvoudig te wijzigen.
- Eenvoudig te bedienen.
- Toepasbaar met elk merk schakelmateriaal.
- Lange levensduur van batterijen in wandschakelaars.

Domotica

Wat ze met Domotica bedoelen is apparatuur in de woning die elektronisch registreert, communiceert en stuurt. Andere benamingen hiervoor zijn “home automation’, ‘smart living’ en ‘the connected home’. Daarbij gaat het om functies in de woning voor bewoners (bijv. afstandsbediening en alarmering) of diensten die worden geleverd door derden (bijv. televisie en internet).
Domotica is vooral consumentenelektronica, die onderling verbonden is door een 'naadloos elektronisch netwerk'. Het draagt op efficiënte wijze bij aan het plezier, de waarde en duurzaamheid van het wonen.
Domotica is een open in-huis-netwerk, dat 'naadloos, pijnloos en probleemloos' moet zijn.

Domotica is toepasbaar op televisie, verwarming, veiligheid, zonwering, gordijnen, enz.